Het is algemeen bekend dat schaarste aan aanbod zorgt voor hoge prijzen. Dit geldt nu ook binnen de lokale varkenssector. De afname van de productie van varkensvlees in de EU en het Verenigd Koninkrijk (VK) is fors. Tegelijkertijd is de export buiten de EU ook aanzienlijk afgenomen. Hoeveel varkensvlees is er nu werkelijk minder beschikbaar in de EU en het VK? Lees de cijfers en andere actuele ontwikkelingen in deze update van de Rabobank.
De Europese varkensvleesproductie neemt in een rap tempo af. In de 27 EU-landen en het VK daalde de productie met tien procent op jaarbasis in de periode tussen januari en april 2023. De productie daalde het hardst in Denemarken met 21 procent, daarna in het VK met 17 procent en in Nederland met 12 procent op jaarbasis. Maar ook in Duitsland (-9%), Spanje (-7%), Polen (-7%), Frankrijk (-6%) en Italië (-5%) bleef de productie dalen. Een paar slachterijen in Noordwest-Europa zijn al aan de slag gegaan met het verminderen van hun capaciteit omdat ze de komende jaren een structureel lager aanbod van varkens verwachten.
Het volume van varkensvlees dat beschikbaar is voor consumptie binnen Europa, is met zeven procent fors gedaald in de periode januari t/m april 2023 ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar, zie de onderstaande figuur. Daarnaast nam ook de export af met 18 procent.
Nederlandse vleesvarken in trek
Omdat er verminderd is geproduceerd in heel veel Europese landen is het Nederlandse vleesvarken in trek bij andere Europese landen. De export van vleesvarkens is met vier procent gestegen in de eerste helft van 2023 ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder. De export naar Duitsland nam met 42% toe (naar 381 duizend) terwijl de export naar Spanje en België daalde met 53% (naar 24 duizend) en 40% (naar 25 duizend), respectievelijk. De totale export van biggen is in deze periode gelijk gebleven ten opzichte van vorig jaar maar de export naar sommige landen nam juist toe. Waaronder Spanje met 13% (totaal 977 duizend biggen) en Roemenië met 53% (totaal 78 duizend biggen). De export daalde naar België met 21% (totaal 244 duizend biggen) en Duitsland met 2% (totaal 1.377 duizend biggen).
Goede marges voor varkenshouders
Terwijl de productieniveaus kelderden, bereikten de varkensprijzen nieuwe recordhoogtes. De gemiddelde karkasprijs in de EU was in week 25 van 2023 zo’n 29% hoger in vergelijking met dezelfde periode van 2022. Prijsbewegingen wijken sterk af van het gebruikelijke seizoenpatroon en zijn duidelijk gevoed door het lage aanbod van varkens. Ook voor het derde kwartaal van 2023 verwacht de Rabobank dat de opbrengstprijzen op een hoog niveau blijven. Ze verwachten namelijk niet dat het aanbod op korte termijn herstelt. De dalende trend in de Duitse varkensstapel houdt aan. In Denemarken sloot één van de slachterijen van Danish Crown, wat het signaal geeft dat ook zij een lager aanbod verwachten. De Spaanse sector heeft nog altijd te kampen met de gevolgen van de uitbraak van het PRRS-virus, die de productie zeker dit jaar blijft beperken.
De druk vanuit retail om prijsstijgingen te beperken neemt wel toe. Maar in recente maanden konden slachterijen, met wat vertraging, hogere prijzen nog grotendeels verwaarden. De prijzen van belangrijke diervoedergrondstoffen in Europa keerden terug naar het niveau van voor de oorlog in Oekraïne. Begin juli zijn de graanprijzen licht gestegen in de afwachting van de verlenging van de graandeal. Maar de reactie op de graanmarkt op het nieuws dat Rusland van de graandeal uitstapte was tot nu toe relatief klein.
De impact van de blokkade op de Zwarte Zee is nu veel kleiner dan een jaar geleden. Inmiddels zijn er alternatieve exportroutes uit Oekraïne ontwikkeld. Toch zorgen de ontwikkelingen rondom de graandeal zeker voor een verschuiving van prijsrisico’s naar een opwaartse richting, waarbij tarwe voornamelijk is getroffen door de naderende oogst en daarna maïs. Droge weersomstandigheden in de Verenigde Staten, Canada en de EU zullen de opbrengsten van de zomergewassen ook negatief beïnvloeden.
Export daalt door lagere volumes naar Azië
In de eerste vier maanden van 2023 daalde de export van varkensvlees uit de 27 EU-landen en het VK met 18% op jaarbasis, ofwel 250 duizend ton. De exportvolumes daalden naar de meeste bestemmingen, maar de grootste volumedalingen waren die naar de Filippijnen met 62 duizend ton, Zuid-Korea met 34 duizend ton, de Verenigde Staten met 25 duizend ton en Japan met 16 duizend ton. Lage beschikbaarheid, relatief hoge varkensprijzen en zwakke vraag vanuit importlanden houden de Europese export op de wereldmarkt onder druk in het derde kwartaal van 2023. Aldus de Rabobank.
De export naar China in de eerste vier maanden van 2023 was relatief goed met een daling van 4% ten opzichte van dezelfde periode in 2022. Toch verwacht de Rabobank een lagere vraag van China in de tweede helft van het jaar ten opzichte van de eerste helft van 2023. Hoewel ook in China het aanbod van varkens daalt, blijft de consumptie zwak. Er waren opnieuw uitbraken van de Afrikaanse varkenspest (AVP) in de provincie Sichuan, een belangrijke productieregio voor varkens. Dit draagt allemaal bij aan het feit dat de varkensprijzen onder het break-even punt blijven liggen. Kelderende biggenprijzen tonen ook weinig vertrouwen in de markt.
Bron: Rabobank
