E. coli is een van de factoren die bijdraagt aan het ontstaan van speendiarree. Om infecties met de bacterie tegen te gaan, kijken varkenshouders in de eerste plaats naar management. Ze starten bijvoorbeeld met een vaccinatieprogramma of hebben aandacht voor hygiëne en ontsmetting in de stal.
Toch kan het belang van voerstrategieën evenmin onderschat worden. Amerikaanse wetenschappers van de Kansas State University verzamelden praktijktips om E. coli via het voeder te bestrijden.
Mineralen zoals zink en koper kunnen ingezet worden in de strijd tegen E. coli als ze in hoge dosissen worden aangeboden. Biggen die 2.000 tot 3.000 ppm zinkoxide aangeboden krijgen na het spenen, ondervinden minder last van E. coli. De antimicrobiële eigenschappen van koper helpen ook om de bacterie te bestrijden, al is dit mineraal minder effectief dan zinkoxide. Een combinatie van de twee stoffen heeft een positief effect op de groeiprestaties, maar geeft geen meerwaarde voor de bestrijding van E. coli.
Beperkte mogelijkheden
Toch zijn de mogelijkheden beperkt. Hoge dosissen van zink en koper vormen een belasting voor het milieu. Daarnaast rijst er ook bezorgdheid over het ontstaan van resistentie bij de bacteriën. De Europese Unie beperkt het gebruik van zink in het voeder daarom tot 150 ppm en van koper tot 25 ppm. Deze dosissen zijn beduidend lager dan de hoeveelheden die nodig zijn om E. coli tegen te gaan.
Een andere mogelijkheid is om voeder aan te bieden met een lager gehalte aan ruweiwit. Eiwitten fermenteren in de dikke darm van biggen en dit veroorzaakt diarree. Door het eiwitgehalte te verlagen naar minder dan 21 procent van het voeder, wordt het fermentatieproces tegengegaan.
Lagere groei
Een nadeel is echter dat biggen die minder eiwit krijgen ook een lagere groei vertonen. De onderzoekers raden daarom aan om het eiwitgehalte maximum met 3 procent te verlagen en ook aminozuren toe te voegen om de groei te stimuleren. Een andere optie is om lichter verteerbare eiwitbronnen dan soja in te zetten. Voorbeelden hiervan zijn vismeel of weiconcentraat. Als de biggen ouder worden en hun darmen verder ontwikkelen, kan dan geleidelijk meer soja aan het voeder toegevoegd worden.
Ten derde kunnen vezels een oplossing bieden in de strijd tegen E. coli. Vezels bevorderen de darmgezondheid en de groei van gezonde darmbacteriën. Ze verteren ook traag waardoor het voedsel langer in de darmen aanwezig blijft. Dit gaat het ontstaan van diarree tegen. Verder zal E. coli zich eerder verbinden aan de vezels dan aan het slijm in de darmen van biggen. Zo wordt de bacterie via het mest uitgescheiden en zal het de biggen minder snel ziek maken.
Er bestaan oplosbare en oplosbare vezels. Bij pasgespeende biggen kiest men het best voor de tweede groep. Voorbeelden zijn haverschillen of grofgemalen tarwezemelen. Deze vezels veroorzaken minder fermentatie in de darmen en leiden dus minder snel tot diarree.
Focus op zuurtegraad
Een vierde voederstrategie focust op de zuurtegraad in de maag. Als de pH stijgt (de maaginhoud wordt dan minder zuur), verslechtert de vertering van eiwitten. Meer eiwit in de darmen veroorzaakt dan weer meer diarree. Het is dan ook van belang om voeder te kiezen dat de zuurtegraad van de maag op peil houdt. De onderzoekers raden aan om mineralen als calcium en fosfor in het voeder te beperken omdat ze de zuurtegraad verlagen. Verder kunnen er ook zuren worden toegevoegd aan het voeder, zoals benzoëzuur. Deze stof heeft bovendien antibacteriële eigenschappen en zal de verspreiding van E. coli dus tegengaan.
Een laatste mogelijkheid is om de zuurtegraad te reguleren via het drinkwater door hier bijvoorbeeld zuren aan toe te voegen.
Ten slotte vermelden de wetenschappers nog een aantal voederadditieven die effectief zijn in de strijd tegen E. coli. Een aantal additieven, zoals probiotica of xylanase, stimuleren vooral de groei van goede darmbacteriën waardoor E. coli minder kans krijgt om te verspreiden en zich aan te hechten in de darmen. Andere additieven, zoals vetzuren en fytogenen, doden de pathogenen.
Samenstelling: Maarten Ceyssens – www.yumax.be
Beeld: ter illustratie
Je hebt zojuist een artikel uit vakblad Varkensbedrijf gelezen
Wil je vaker én meer van zulke artikelen lezen?
Met een abonnement op vakblad Varkensbedrijf ontvang je het laatste nieuws. Iedere editie heeft een nieuw, toepasselijk thema wat aansluit op de huidige praktijk. De uitgebreide bedrijfsreportages geven daarnaast een goed beeld van de sector. In deze reportages maak je kennis met ervaringen, toekomstvisies, vakmanschap en management van mede-varkenshouders.
Shop hier direct een jaarabonnement op de website.
