In opdracht van gedeputeerde voor Landbouw Inge Moors (CD&V) is een grootschalige oefening gestart waarin de varkenssector in de provincie Limburg haar toekomst en bijhorende routeplan zal uitstippelen.
De ‘Roadmap voor de toekomst van de varkenshouderij’ zoekt antwoorden op volgende twee essentiële vragen:
- Waar wil de sector naar toe? Wat is de toekomstvisie?
- Hoe kunnen we daar dan geraken? Welke strategische hendels moeten worden overgehaald om die toekomst ook te realiseren?
Het extern adviesbureau BelienCC, dat reeds ervaring heeft met de Roadmap voor de fruitsector, begeleidt het proces.
Van X10 naar X100
Philippe Beliën: “Typisch is dat we het hele systeem in één kamer samen brengen. Verandering zit immers niet zozeer tussen de oren, maar eerder tussen de neuzen van mensen. Het belang van sociale innovatie wordt vaak onderschat; naast inhoud zijn goesting en aantrekkelijke onderlinge verhoudingen even belangrijk. Wat ook bijzonder is dat we helemaal geen lijstjes maken van alle dingen die fout lopen. Zo’n proces wordt heel anders opgebouwd dan bij een klassieke, probleemgerichte insteek. We vertrekken van de dingen die we in het verleden goed hebben gedaan, en zoeken naar de best mogelijke toekomst voor de sector. Vervolgens bepalen we datgene dat we graag willen realiseren, en vertalen dat in concrete innovatieplannen.”
In eerste instantie heeft Beliën individuele gesprekken gevoerd met een 30-tal spelers doorheen de keten. Vervolgens werd een kerngroep met deelnemers van over heel de keten gevormd. Dat kernteam van vrijwilligers (X10) zal de Summit (X100) voorbereiden waarbij alle actoren doorheen de keten samenkomen in het voorjaar van 2016. Daar wordt de roadmap concreet vorm gegeven. Die uitkomst zal tenslotte door een vrijwillig redactieteam uit de X100, in een coherente roadmap worden gegoten.
“Het doel is om te komen dat een duurzame transformatie van de Limburgse varkenshouderij waarbij er innovaties op sectorniveau kunnen worden doorgevoerd. We hopen ook voor de varkenshouder een meerwaarde te creëren door het ‘primaire product’ in een bredere context te evalueren en vervolgens te valoriseren. Net daarom betrekken we alle spelers doorheen de keten. Ook sectoroverschrijdende kruisbestuivingen zullen we opzoeken”, aldus gedeputeerde Inge Moors.
Via de roadmap wil provincie Limburg een toekomst voor de varkenshouderij uittekenen. Momenteel zijn er deelnemers uit 9 sectoren: varkensboeren, vakorganisaties, retail, slachthuizen, veevoeders, banken, adviesbureaus en onderwijs. Daarbij kan men nu al rekenen op alle partners in de keten. De X100 staat straks open voor iedereen die geïnteresseerd is in een positieve toekomst voor de varkenssector en die de kans wil grijpen hieraan persoonlijk bij te dragen. De X100 zal bestaan uit een beperkt aantal workshops die doorgaan in de loop van februari 2016. De resultaten worden nog voor de zomer verwacht.
Bij de kerngroep X10 zijn verschillende varkensboeren betrokken. Zo ook Stefan Vanhoef uit Kinrooi: “ De tijd dringt om de varkenssector te redden. We zullen de dingen in de toekomst echt anders moeten aanpakken” . Ook Rika Derwa, varkensboerin uit Riemst heeft haar schouders onder dit initiatief geschaard: “Het is goed dat de sector de kans krijgt om over de hele keten in gesprek te gaan. Dit is een unieke kans. Aan ons allen om ze te grijpen”
De diversiteit van bedrijven is weerspiegeld in de X10. Zo heeft ook retailer Raymond Cretskens, franchise ondernemer voor GB, zich aangesloten bij de X10. “We moeten alle relevante partijen in de oefening betrekken. Enkel dan kunnen we slagen”
Vanuit de adviesverlenende hoek is Dirk Coucke (DLV) van de partij. “De varkensboer is in de keten de enige die zijn kosten niet kan indekken in de markt. Hier moeten we oplossingen voor bedenken.”
De Limburgse varkenssector bestaat momenteel uit ca. 400 bedrijven, met een gemiddelde van 1 100 varkens per bedrijf. Vooral in Noord-Limburg komen gespecialiseerde varkenshouderijen frequent voor. De waarde van de Limburgse varkenshouderij wordt geschat op jaarlijks 125 miljoen euro.
