De wereldhandel, ook van voedergrondstoffen, is door de coronacrisis enorm ontregeld.
Vanaf half februari daalde de prijs van tarwe op de Europese Matif termijnbeurs geleidelijk naar een dieptepunt op 175,25 euro/ton. Daarna sloeg de paniek toe en steeg de prijs in 9 dagen naar 197,75 euro/ton. Bij mais zien we vanaf 16 maart eveneens een sterke stijging. Bij sojaschroot op de beurs in Chicago was de stijging maar liefst 13 procent (35 dollar/short ton) in één week.
De oorzaak was min of meer vergelijkbaar met het hamstergedrag bij consumenten. “Al gedurende langere tijd is er in de veehouderij grote onzekerheid en mengvoederbedrijven hadden relatief weinig aankoop in hun boeken. En met name bij sojaschroot is de fysieke beschikbaarheid hier bij ons al enige tijd zeer minimaal. Een belangrijke reden was ook de matige bestellingen op de langere termijn. Verladers (de grote handelsorganisaties) willen dan niet op goed geluk schepen met sojaschroot uit Zuid-Amerika deze kant op sturen. Als er eenmaal onrust in de markt komt, gaat alles in een stroomversnelling”, aldus een handelaar. Momenteel moeten schepen en hun personeel zelfs eerst in quarantaine voordat zij aan wal mogen en lossen.
Inmiddels is er bijna geen bedrijfstak meer die niet de nadelen ondervindt van de virusuitbraak en de beperkingen die wereldwijd worden opgelegd. Adviseurs van mengvoederbedrijven gaan zo weinig mogelijk op bezoek en proberen contacten telefonisch af te handelen. Bij vrijwel alle bedrijven wordt gewerkt met verschillende groepen personeel die onderling gescheiden diensten draaien. Werkruimtes worden tussendoor ontsmet. Soms mogen vrachtwagenchauffeurs die grondstoffen brengen het terrein niet op, en wordt de lading met een andere truck gelost.
Handel in mais
Ook een opmerkelijke situatie in de maishandel. In de VS wordt ongeveer een derde van de mais verwerkt tot alcohol. Onder meer in Rotterdam staat een installatie die duizenden tonnen mais verwerkt tot alcohol dat dan wordt bijgemengd in benzine. Maar vanwege de standstill in Europa worden nu minimale hoeveelheid benzine getankt en is er dus ook geen afzet voor de alcohol. Installaties worden dus stilgelegd. Echter, als bijproduct komt er normaal DDGS vrij, een eiwitrijk veevoerproduct. Dat is dus nu niet beschikbaar.
Uiteraard is men inmiddels op zoek naar een geschikt vaccin. De eerste gezonde proefpersonen zijn daarmee ingespoten. Toch verwacht men dat het nog een jaar kan duren voordat veilig, betrouwbaar en grootschalig te produceren vaccin wereldwijd beschikbaar is. In de tussentijd worden ook een reeks antivirale middelen getest. Die moeten dan echter in de beginfase van de infectie worden toegediend. Ook daarom is testen op het coronavirus essentieel. Een derde optie voor behandeling kan het toedienen van antistoffen zijn. In Nederland en Duitsland roept men daarvoor de hulp in van personen die de ziekte hebben doorlopen, en die bloed willen afstaan om dan daaruit de antistoffen te halen.
Extra kapitaal op geldmarkt
In de VS is in recordtempo een politieke overeenstemming bereikt waarbij de overheid ongeveer 2,2 biljoen dollar (in het Engelse is dat ‘trillion’) in de economie gaat pompen. Ter vergelijking, in het hele jaar 2019 gaf de federale overheid in de VS 4,45 biljoen dollar uit. En de totale belastinginkomsten bedroegen 3,46 biljoen dollar. Van dat nieuwe steunfonds is 540 miljard dollar beschikbaar voor leningen aan grote ondernemingen en voor lokale overheden. Ongeveer 290 miljard dollar zal worden rondgestuurd in de vorm van zogenaamd ‘helikoptergeld’, dat wil zeggen dat miljoenen burgers een cheque ontvangen met een vrij te besteden bedrag. Per volwassene is dat 1.200 dollar en per kind 500 dollar. Bij een jaarinkomen boven 70.000 dollar gelden lagere bedragen en boven 90.000 dollar wordt geen vrij geld toegestuurd. Verder is er o.a. geld beschikbaar gesteld voor kleine bedrijven en voor werkeloosheidsuitkeringen en gezondheidszorg.
Deze enorme extra hoeveelheid geld die door de regering van de VS wordt uitgegeven, zorgde voor een opleving van beurskoersen in de VS en dat sleepte eveneens de Europese beurzen mee naar boven.
In Europa komen overheden en de Europese Centrale Bank eveneens met allerlei maatregelen om getroffen bedrijven te ondersteunen. Op dit moment is er in Europa geen gebrek aan geld maar is een groot deel van de activiteiten gestopt. Naarmate deze periode langer duurt, zal het steeds moeilijker worden om het systeem weer op snelheid te krijgen. Daarbij komt dat Europese regelingsleiders het onderling slecht eens kunnen worden over de beste aanpak om de economie te ondersteunen. Overigens is de hele aanpak rond de coronacrisis cru zeer slecht voor het imago van de Europese Unie. De coördinatie en eenheid in beleid is ver te zoeken.
In de VS is het stimuleren van de economie wellicht ‘eenvoudiger’ omdat die economie voor een heel groot deel afhankelijk is van consumentenuitgaven en Amerikaanse consumenten geven dat helikoptergeld waarschijnlijk zeer snel uit en zorgen daarmee mogelijk voor een vlotter herstel van de economie. Dat is in ieder geval ook de hoopvolle wens van president Trump, die tot begin maart simpelweg weigerde te erkennen dat het virus meer dan een handvol Amerikanen zou besmetten. Inmiddels wordt volop getest en neemt het aantal officiële besmettingen dagelijks met 10.000 toe.
Bron: naar Lourens Gengler in Melkveebedrijf Nederland editie april 2020
