Biggen worden geboren met lage ijzerreserves en bovendien zijn biest en zeugenmelk ijzerarm. De hoeveelheid beschikbaar ijzer is dus beperkt en staat in contrast met de hoge ijzerbehoeftes van jonge biggen. Dit leidt al kort na de geboorte tot ijzertekorten en bloedarmoede. Om deze tekorten aan te vullen krijgen biggen tijdens de eerste levensdagen een ijzerinjectie. Uit een onderzoek op 21 Belgische bedrijven is gebleken dat de standaard ijzerinjectie niet altijd even effectief is. Welke gevolgen dit kan hebben op de prestaties van de biggen leest u in dit artikel.
Invloed van bloedarmoede op de groei
In een Canadees onderzoek met 20 bedrijven en 1095 biggen, werden per bedrijf 13 tot 20 tomen onderzocht. In elke toom werd bij 3 biggen (1 grotere, 1 normale en 1 kleinere big) het gewicht gemeten 1 tot 2 dagen voor het spenen én 3 weken later. Tegelijkertijd werd ook het hemoglobine gehalte gemeten. In deze studie werd berekend dat biggen die rond speenleeftijd bloedarmoede hebben (hemoglobine gehalte ≤ 90 g/l bloed), in de eerste 3 weken erna 820 gram minder groeien dan biggen die geen bloedarmoede hebben.
In een andere studie werden 5 varkensbedrijven met gemiddeld 1000 zeugen onderzocht. In elk bedrijf werden 20 tomen geselecteerd. Per toom werd 1 big geselecteerd, waarbij 1 tot 3 dagen voor het spenen het hemoglobine gehalte werd gemeten. Op dit tijdstip werden de biggen ook gewogen. Een tweede gewichtsregistratie volgde 3 weken na spenen. In deze studie werd eveneens een positief verband waargenomen tussen het hemoglobine gehalte bij spenen en de dagelijkse groei in de eerste 3 weken na spenen. Er werd berekend dat een toename van het hemoglobine gehalte met 10 g/l bloed correspondeerde met een toename van de dagelijkse groei met +17,2 g/dag in de eerste 3 weken na spenen.
Grafiek: Verband tussen de hemoglobineconcentratie bij het spenen en de gemiddelde dagelijkse groei in de eerste drie weken na het spenen, bij biggen met een speengewicht van 6 kg.
Ondanks ijzerinjectie toch biggen met bloedarmoede. Hoe komt dat?
Verschillende oorzaken kunnen aan de basis liggen van deze tekorten, zoals het tijdstip van de ijzertoediening, de nauwkeurigheid waarmee het ijzer wordt toegediend (verliezen door terugvloei, correctheid van de dosis), het gebruikte ijzerpreparaat, de groeisnelheid van de biggen, de toomgrootte, bloedverlies door bv. navelbloeden, … Wanneer op een bedrijf wordt vastgesteld dat de ijzerinjectie niet het gewenste effect heeft, dan is een grondige evaluatie noodzakelijk.
Conclusie
Uit onderzoek is gebleken dat bloedarmoede door ijzertekort een niet te onderschatten impact heeft op de groei en dit zowel voor als na het spenen. Zoals gemeld in een eerder artikel, heeft het gewicht bij spenen een grote invloed op de groei van de gespeende biggen en vleesvarkens, waarbij varkens met een hoger speengewicht hun gewichtsvoordeel verder uitbreiden tijdens de batterijfase en in de afmest. Voor meer informatie hierover, lees: https://www.varkensbedrijf.be/dierengezondheid/speengewicht-bepalend-voor-de-groei-na-spenen/
Maatregelen die ervoor zorgen dat de biggen tijdens de zoogperiode optimaal kunnen groeien, zoals een goede ijzervoorziening, hebben ook na het spenen een gunstige invloed op de prestaties. Controleer daarom regelmatig of de ijzervoorziening van uw biggen voldoet aan de normen. Vraag ernaar bij uw dierenarts.
Bronnen
Svoboda et al. Effect of Per Os Iron Lactate Supplement on Development of Haematological Profile of Piglets in the Early Postnatal Period. Acta Vet. Brno, 2004, 73: 431-436.
Bhattarai et al. Association between hematological status at weaning and weight gain post-weaning in piglets. Livestock Science 182 (2015) 64–68.
Perri et al. An investigation of iron deficiency and anemia in piglets and the effect of iron status at weaning on post-weaning performance. Journal of Swine Health and Production, Jan-Febr 2016.
