Coccidiose is een vaak voorkomende oorzaak van diarree bij biggen in de kraamstal. De ziekte wordt veroorzaakt door Cystoisospora suis (C. suis), een kleine parasiet die zich vermenigvuldigt in de dunne darm. Biggen worden in de eerste levensweek besmet door de opname van “eitjes” van deze parasiet (zogenaamde oöcysten) vanuit de omgeving. Na opname ontwikkelt de parasiet zich en koloniseert de dunne darm. Dit leidt tot beschadiging van het darmslijmvlies, een aangetaste darmfunctie en diarree.
Invloed op de darmflora van de big
Het maagdarmkanaal van ongeboren biggen is steriel. Pas tijdens en na de geboorte, wanneer biggen worden blootgesteld aan micro-organismen van de zeug en vanuit de omgeving, begint de darmflora zich te ontwikkelen. De eerste levensweken zijn dus erg belangrijk voor de ontwikkeling van een stabiele darmflora. Het is bekend dat de darmflora naast zijn rol in de spijsvertering ook een belangrijke rol speelt bij de ontwikkeling van het afweersysteem en de algemene gezondheid van biggen.
Infecties met bacteriële, virale of parasitaire ziekteverwekkers kunnen de ontwikkeling en opbouw van een gezonde darmflora verstoren. De invloed van een coccidiose infectie op de samenstelling van de darmflora werd onderzocht door de universiteit van Wenen.(1) In een studie werd de darmflora geanalyseerd van biggen die de eerste levensdag kunstmatig geïnfecteerd werden met C. suis. Een deel van de biggen werd vervolgens behandeld tegen coccidiose met een middel op basis van de actieve stof toltrazuril, de rest van de biggen bleef onbehandeld. Hieruit bleek dat een coccidiose infectie de ontwikkeling van de darmflora verstoorde. De darmflora van geïnfecteerde biggen die behandeld werden tegen coccidiose was meer divers in vergelijking met die van niet behandelde biggen tijdens de acute fase van infectie op de 11de levensdag. Een behandeling tegen coccidiose voorkwam een verstoring van de darmflora en handhaafde de diversiteit van de darmflora.
Wisselwerking met andere darmpathogenen
Infecties met C. suis tasten het darmslijmvlies aan, waardoor de natuurlijke darmbarrière beschadigd is en andere potentiële ziekteverwekkers meer kans krijgen om darmproblemen te veroorzaken. Dit werd aangetoond voor gelijktijdige infecties met C. suis en Clostridium perfringens type A. In een Duits onderzoek werden biggen opgevolgd die op natuurlijke wijze werden blootgesteld aan Clostridium perfringens type A.(2) Een deel van de biggen werd kort na de geboorte kunstmatig besmet met C. suis, de rest van de biggen maakte enkel een Clostridium perfringens type A infectie door. Op 2 weken leeftijd was er een gewichtsvoordeel van 900 gram voor de biggen die geen coccidiose doormaakten. Bovendien was er in de groep biggen die de beide infecties doormaakte 30,8% sterfte ten gevolge van darmontsteking, waar er geen sterfte was ten gevolge van darmontsteking in de andere groep. Dit wijst erop dat coccidiose de kliniek van andere darmaandoeningen en de daaraan gekoppelde verliezen kunnen doen toenemen.
Conclusie
Coccidiose is een vaak voorkomende oorzaak van diarree bij kraambiggen en veroorzaakt verliezen door een vertraagde en ongelijke groei. Infecties met C. suis zorgen bovendien voor een verstoring van de darmflora en kunnen de klinische verschijnselen van andere darminfecties bij zuigende biggen verergeren.
Twijfelt u of coccidiose op uw bedrijf schade veroorzaakt? Bespreek het met uw bedrijfsdierenarts.
Bronnen
(1) Shrestha et al. Shifts in the fecal microbial community of Cystoisospora suis infected piglets in response to toltrazuril. Front. Microbiol. 11:983. doi: 10.3389/fmicb.2020.00983
(2) Mengel et al. Necrotic enteritis due to simultaneous infection with Isospora suis and clostridia in newborn piglets and its prevention by early treatment with toltrazuril. Parasitol Res (2012) 110:1347–1355
