Biggen die tijdens de zoogperiode een groeiachterstand oplopen zullen ook na het spenen en als vleesvarken minder goed presteren. Het opsporen en aanpakken van gezondheidsproblemen tijdens de zoogperiode is van groot belang om verliezen te beperken.
Enkele belangrijke bedreigingen voor de gezondheid en prestaties van kraambiggen zijn onvoldoende biestopname, bloedarmoede door ijzertekort en darminfecties met onder andere Escherichia coli (E. coli), Clostridium perfringens type A en type C, rotavirussen en Cystoisospora suis (de parasiet die coccidiose veroorzaakt).
Biest: dé basis voor een gezonde start
Biggen die voldoende kwaliteitsbiest drinken hebben minder kans op ziekte en hebben een hoger speengewicht. Er zijn verschillende manieren om de biestopname te beoordelen. Eenvoudige methodes zijn een visuele controle van de buikvulling van de biggen of het meten van de gewichtstoename tijdens de eerste 24 uur. Een andere manier is de bepaling van de hoeveelheid afweerstoffen in het bloed 24 uur na de geboorte. Zowel de totale hoeveelheid afweerstoffen (immunoglobuline G) als de hoeveelheid afweerstoffen tegen een specifieke ziekteverwekker kunnen een goede indicatie geven van de biestopname.
Controleer het effect van de ijzerinjectie
Biggen krijgen al kort na de geboorte te maken met ijzertekorten. Om deze tekorten aan te vullen, krijgen ze tijdens de eerste levensdagen een ijzerinjectie. Het effect van deze behandeling wordt zelden gecontroleerd. Uit metingen uitgevoerd op Belgische bedrijven (1) blijkt dat de ijzerwaarden van biggen rond speenleeftijd suboptimaal kunnen zijn of dat biggen zelfs klinische bloedarmoede kunnen hebben, ondanks de standaard ijzerinjectie.
De ijzervoorziening kan gecontroleerd worden door het hemoglobinegehalte in het bloed van biggen rond speenleeftijd te meten. De meting kan op het bedrijf zelf uitgevoerd worden, door gebruik te maken van een draagbaar HemoCueâ meettoestel. Eén druppel bloed, die wordt verkregen door een bloedvat in het oor aan te prikken, volstaat voor de meting.
Identificeer de ziekteverwekkers betrokken bij geboortediarree
Diarree tijdens de eerste levensdagen is een multifactoriële aandoening, waarbij verschillende bacteriële en/of virale ziekteverwekkers en management- en omgevingsfactoren een rol kunnen spelen.
Om de betrokken ziekteverwekkers te identificeren, worden vaak mestmonsters onderzocht in het labo. Het is echter ook mogelijk om een snelle antigeentest te gebruiken. Deze test spoort de aanwezigheid op van Clostridium perfringens, rotavirus en de aanhechtingsfactoren F4, F5 en F41 van E. coli in mestmonsters. Het voordeel van deze test is dat hij ter plaatse op het varkensbedrijf kan uitgevoerd worden en dat de resultaten al na een 10-tal minuten bekend zijn.
Onderzoek coccidiose
Coccidiose is een vaak voorkomende oorzaak van diarree bij biggen tijdens de tweede en derde levensweek. In het verleden werd de diagnose meestal gesteld door het aantonen van oöcysten (de eitjes van de coccidiose parasiet) in mest door middel van microscopisch onderzoek. Dit onderzoek wordt bemoeilijkt door het hoge vetgehalte van de mest van zuigende biggen en kan hierdoor vals negatieve resultaten opleveren. Sinds kort stelt Ceva in samenwerking met het labo van DGZ Vlaanderen een PCR-test ter beschikking voor het aantonen en kwantificeren van de coccidiose parasiet in mest. Naast rectale mestmonsters kunnen ook omgevingsmonsters gebruikt worden voor het PCR-onderzoek. Deze omgevingsmonsters worden verzameld door met een schuurspons over de vloer van het kraamhok te wrijven, om zo mest van meerdere biggen te verzamelen.
Doe de Baby Big Health Check
Om de hierboven vermelde gezondheidsrisico’s te evalueren, ontwikkelde Ceva de Baby Big Health Check. Dit is een gezondheidsmonitor voor kraambiggen, bedoeld voor bedrijven met tegenvallende resultaten in het kraamhok. Aan de hand van een checklist controleert een dierenarts de gezondheidsstatus en het kraamstalmanagement. Daarbij is er aandacht voor de biestopname en wordt de ijzervoorziening en darmgezondheid gecontroleerd door gebruik te maken van de vermelde testmethodes.
Interesse in een Baby Big Health Check onderzoek op uw bedrijf?
Scan de QR-code en vul uw gegevens in
Bron: De Backer et al., Field evaluation of hemoglobin (Hb) level in piglets at weaning on Belgian farms. 12th European Symposium of Porcine Health Management (2021).
