Gezonde koppels biggen van goede kwaliteit leveren zeugenhouders meer werkgemak en rendement op. Om toe te werken naar een hogere bigkwaliteit is het van groot belang dat de basis goed staat; te beginnen bij de geboorte en het biestmanagement. Dit fundament is dan ook de logische stap 1 van het VIDA 6-stappenplan.
Een vlot geboorteproces, vitale biggen, voldoende biest van goede kwaliteit en een optimale biestverdeling zijn belangrijke uitgangspunten voor het produceren van kwaliteitsbiggen.
In dit artikel behandelen we de volgende onderwerpen:
- Wat wordt verstaan onder een vlot geboorteproces?
- Wat is biest en wat doet het?
- Wanneer heeft een zeug voldoende biest en kun je de productie stimuleren?
- Biestmanagement: hoe kun je de biestverdeling verbeteren?
- Wat is het belang van biestkwaliteit?
Wil je weten hoe het met de biestopname op jouw bedrijf staat?
Vraag dan vrijblijvend een Biest-score aan bij ForFarmers:
Wat wordt verstaan onder een vlot geboorteproces?
Na een draagtijd van ongeveer 115 dagen is het belangrijk dat het geboorteproces vlot verloopt. Hiervoor is het van groot belang dat de zeug voldoende energie heeft. De hoeveelheid energie heeft namelijk invloed op de geboorteduur. Naast de energie heeft ook het gewicht van de zeug het nodige effect op het geboorteproces. Pre-lacto voer zorgt, indien nodig, voor het verbeteren van het geboorteproces. Wil je hier meer over weten? Neem dan contact op met onze specialisten.
Het ideale geboorteproces duurt 3 tot 5 uur. De tijd tussen de biggen is 15 tot 30 minuten, waarbij tussen de eerste en tweede big soms zelfs 1 uur voorkomt. Om het geboorteproces te optimaliseren kan geboortehulp worden toegepast. Onrustig gedrag van de zeug, met name tijdens de geboorte, zorgt ervoor dat het werpproces langer duurt en verhoogt het risico op doodliggen. Zorg dus voor een rustige omgeving.
Uit onderzoek van het nutritie- en innovatiecentrum van ForFarmers blijkt dat later geboren biggen een verhoogd risico hebben op doodgeboorte en een verminderde vitaliteit. De verminderde vitaliteit van de biggen kan een nadelig effect hebben op de overlevingskansen en de opname van biest. Daarnaast is ook gebleken dat biggen die geboren worden in stuitligging een minder goede start maken. Lees hier meer over het onderzoek.
Wat is biest en wat doet het?
Biest is de eerste melk die door de zeug geproduceerd wordt. Na de eerste 24 uur zijn de positieve bestanddelen, de zogenaamde immunoglobulines, van de biest niet meer goed opneembaar in de darm van de big. Het is dus belangrijk dat de geboren biggen binnen 24 uur voldoende biest opnemen.
Biest zorgt voor:
- Energie voor biggen, wat essentieel is voor de temperatuurregeling. Gebrek aan voldoende biestopname is vaak de onderliggende oorzaak van uitval in de eerste levensdagen.
- Het beschermen van biggen tegen ziekteverwekkers bij de geboorte en in de periode daarna.
- Goede biestopname is belangrijk voor de groei en de lokale immuniteit op darmniveau.
Wanneer heeft een zeug voldoende biest en kun je de productie stimuleren?
Biggen hebben 250 gram biest nodig om een goede groei door te kunnen maken. Een opname van 200 gram biest per big, of 180 gram per kg geboortegewicht, is de minimale behoefte om de kans op uitval te verminderen. Voldoende biest is dus van levensbelang voor jonge biggen. Cruciaal voor een succesvolle biggenopfok. De hoeveelheid biest is belangrijk en te sturen met het juiste lacto-voer.
Welke factoren hebben invloed op de biestproductie?
1 Omgeving
Stressfactoren voor de zeug voor-, gedurende- en na het werpen kunnen een negatieve invloed hebben op de biesthoeveelheid. Zorg voor een koele omgeving voor de zeug (18-22 C) en een warme omgeving voor de pasgeboren biggen (32-36 C). Na de eerste paar dagen mag de temperatuur verlaagd worden naar 22-24 C. Benieuwd met welke middelen de warmte gecreëerd kan worden? Neem dan contact op met onze specialisten van het VIDA-team.
Voer en water
Belangrijk is dat alle zeugen onbeperkte toegang hebben tot vers voer en drinkwater. De wateropname moet minimaal 20 liter per zeug zijn, waarbij 30 liter wenselijk is.
3 Gedrag van de zeug
Voor een snelle opname van biest moet het veilig en makkelijk zijn om de uier te bereiken. De zeug moet rustig op haar zij liggen en goed toegang geven tot de uier.
4 Toomgrootte
De hoeveelheid biest per zeug varieert tussen zeugen en is niet afhankelijk van de toomgrootte. Gemiddeld is de hoeveelheid biest niet voldoende om een grote toom biggen van de gewenste hoeveelheid biest te voorzien. Ook de positie aan het uier is van grote invloed. Zorg er dus voor dat kleine en later geboren biggen voldoende biest op kunnen nemen.
Biestmanagement: hoe kun je de biestverdeling verbeteren?
De concentratie antistoffen in biest neemt binnen 6 uur na aanvang van het geboorteproces met 50% af. Een goede verdeling van de biest over de pasgeboren biggen is dus vereist. Zeker wanneer het geboorteproces wat langer duurt. Het allereerste belangrijke aandachtspunt bij de biestvoorziening is dat de zeug fit is, zodat zij voldoende biest kan produceren.
Tips voor een goede biestverdeling:
1 Kijk of de biest voldoende in productie is
2 Sluit gedurende 2 uur de 4 zwaarste biggen op in een krat
3 Zorg dat de biggen de eerste week in gewicht verdubbelen
4 Vraag een Biest-score aan
Direct vanaf de geboorte kan ook gestart worden met het aanbieden van VIDA Milk; de beste melk na moedermelk. Het aanbieden van VIDA Milk zorgt ervoor dat eventuele tekorten worden aangevuld, zodat de biggen gegarandeerd een optimale start maken. De samenstelling benadert de samenstelling van echte moedermelk. Biggen zijn er dol op; ze nemen de melk gemakkelijk en snel op.
Wat is het belang van biestkwaliteit?
Pasgeboren biggen hebben een lage immuniteit. Biest is een bron van immuniteit en voldoende biest van een goede kwaliteit verlaagd dus het uitvalspercentage.
Biest van goede kwaliteit zorgt voor:
- Minder uitval voor spenen
- Minder kleine biggen per toom
- Betere groeiresultaten tijdens de zoogperiode
- Minder gezondheidsproblemen voor biggen in de zoogperiode
Conclusie: goede biest zorgt voor goede resultaten! Neem contact op met onze specialisten van het VIDA-team voor meer informatie over biestkwaliteit.
