Steeds meer agrariërs ontdekken de voordelen van batterijopslag. Door de toenemende productie van zonne-energie op boerenerven, wordt de vraag naar efficiënte opslagoplossingen steeds groter. Maar wat zijn nu precies de voordelen en risico’s van batterijopslag voor agrarische ondernemers? Projectexpert Klimaat & Energie Sander van der Stelt legt uit door verschillende vragen te beantwoorden.
Wat is batterijopslag?
‘Eigenlijk is het heel simpel. In een batterij kan je elektriciteit opslaan. In de context van duurzame energie gebruik je de batterij om geproduceerde stroom die niet nodig is op te slaan voor later.’
Waarom kiezen agrarische ondernemers voor batterijopslag?
‘Dat verschilt per bedrijf en omstandigheden, maar het komt vaak voort uit de vraag wat te doen met zonnestroom van het dak die steeds minder waard wordt. Dit is een ontwikkeling die veroorzaakt wordt door overaanbod van zonnestroom overdag en ondernemers pikken dat op.’
Hoe beïnvloeden negatieve prijzen voor zonnestroom de beslissing voor een batterij?
‘Wanneer je geld bij moet leggen voor het terugleveren van stroom, en ‘s avonds en ‘s nachts moet betalen voor de stroom die je afneemt dan ga je op zoek naar manieren om die overtollige stroom van overdag achter de meter vast te houden om ‘s avonds zelf te gebruiken. Wanneer je de stroom ‘s avonds ook niet nodig hebt kan je deze alsnog verkopen op het net tegen vaak goede prijzen. In de avond en ochtend wordt er altijd veel stroom verbruikt en ligt de prijs vaak hoger.’
Is het opslaan van zonnestroom financieel voordelig
‘Er zijn eigenlijk twee manieren om een batterij in te zetten. De eerste manier is zoals gezegd het opslaan en later gebruiken of verkopen van de zonnestroom. Het prijsverschil tussen het moment van opladen en ontladen bepaalt eigenlijk je verdienmodel. Daarbovenop komt, niet onbelangrijk, ook nog bespaarde transportkosten en energiebelasting wanneer je de stroom uit de batterij zelf weer gebruikt. Het zelf weer gebruiken van de opgeslagen zonnestroom levert hierdoor het meeste voordeel op. Waarschijnlijk gaan de transportkosten van de netbeheerder omhoog de komende jaren door alle problemen met netcongestie, dus wordt het steeds interessanter eigen stroom achter de meter te houden.
Een andere, meer risicovolle, manier is het inzetten van de batterij om het net in balans te houden. Dit kan je uitbesteden aan een derde partij die jouw batterij gaat inzetten op de onbalansmarkt. De onbalans markt is de plek waar de landelijke netbeheerder het in balans houden van het stroomnet uitbesteed aan de markt. Is er bijvoorbeeld zon voorspeld maar zijn er net meer wolken dan verwacht, dan is er minder stroomaanbod. Dit moet gecorrigeerd worden door meer aanbod te creëren of minder te gebruiken. Vroeger ging er dan vaak een gascentrale harder draaien, nu kan de batterij op het erf hier ook aan bijdragen.’
Wat zijn de voor- en nadelen van batterijopslag?
‘Het grootste voordeel op lange termijn is de mogelijkheid om je zelf geproduceerde stroom op te slaan voor later. Dit brengt financieel voordeel met zich mee maar zorgt er ook voor dat jij minder stroom uit gascentrales gaat gebruiken. Het inzetten van de batterij op de onbalansmarkt kan financieel heel lucratief zijn. Echter kan dit ook weer problemen veroorzaken. Onbalans in het net is niet hetzelfde als congestie. Congestie betekent eigenlijk dat er een stroomfile is in een bepaalde kabel of station waardoor deze te warm wordt. Onbalans is het verschil tussen vraag een aanbod landelijk. Het oplossen van onbalans kan daardoor wel lokaal congestie veroorzaken. Als er veel batterijen komen die onbalans gaan oplossen creëren we weer meer congestie met zijn allen. Nu kunnen batterijen ook lokaal congestie oplossen door extra stroom te leveren of af te nemen, hierdoor kan in de toekomst mogelijk weer meer transportcapaciteit op het net worden vrijgespeeld. Het is dus een kwestie van goed management.
Op de wat langere termijn gaan batterijen vooral een rol hebben om de lokale energievoorziening overeind te houden. Het wordt mogelijk om samen met omliggende bedrijven of omwonenden zelf je energievoorziening te gaan regelen. Hier zien we vanuit ZLTO een grote rol voor de agrarische sector omdat zij in het landelijke gebied de grote energieproducent zal worden of al is. Hoe dit eruit gaat zien proberen we in Roosendaal uit met Energiehandelsplatform Roosendaal. Naast lokale voedselvoorziening dus straks ook lokale energievoorziening.’
Mogelijke risico’s bij de keuze voor batterijopslag?
‘Het verdienmodel is lang niet zo zeker als bij de zonnepanelen. Voor zonnepanelen heb je de SDE++ subsidie die 15 jaar lang een bepaalde ondergrens van je inkomen uit de stroom garandeert. Dit soort subsidies per eenheid stroom bestaan niet voor batterijen. Hiermee is het verdienmodel minder goed te voorspellen en is het lastiger om geld te lenen bij een bank om er een neer te zetten. Er zijn wel flinke fiscale voordelen op dit moment waardoor je de investering voor een groot deel van de winstbelasting mag aftrekken. Daarnaast zullen we waarschijnlijk met z’n allen wel energiebelasting blijven betalen en worden transportkosten vast niet goedkoper. Dus het opslaan van eigen zonnestroom voor eigen gebruik dekt wel deels het risico af van stijgende stroomkosten.’
Bron: ZLTO
